Als conceptontwikkelaar bij D&B is brainstormen een dagelijkse bezigheid. Brainstromen in een groep, sparren met een collega of in je eentje. Brainstormen is één van de leukste onderdelen van mijn werk. Mits je het goed doet én het leuk maakt. Want dat moet je dus wel doen, het leuk maken. Elke brainstorm moet ontspannen zijn en er moet een veilige omgeving zijn waarin je alles kan zeggen en je elkaar kan stimuleren in creativiteit.
Hoe gek het ook klinkt, ook bij een baan als conceptontwikkelaar kan je in een sleur raken. Als iedere brainstorm hetzelfde aangepakt wordt, als er altijd dezelfde mensen bij zitten of als dezelfde persoon altijd het hoogste woord heeft. Waardoor juist de mensen met de leuke, onverwachte invalshoeken niet aan het woord komen of misschien zelfs niets durven te zeggen. Dan weet je dat er iets niet goed gaat. Bij ons gaat dit wisselend. De ene keer is een brainstorm vol energie en de andere keer komt er geen goed idee op tafel. Wat ik belangrijk vind is hoe ik daar zelf een actieve rol in kan spelen en daarom ben ik me gaan verdiepen in 'brainstormen'. Wat is dat nou eigenlijk? Hoe pak je een brainstorm het beste aan? Wat werkt wel en wat niet?
Ik lees het boek 'Brainstormen, het ultieme handboek' van Koen de Vos. Ik gebruik dit handboek ter inspiratie en om voor mezelf meer sturing te vinden bij brainstormen. Wat mij intrigeert is een quote uit het boek: 'De grootste belemmering voor je creativiteit is je alomtegenwoordige oordeel'. Met andere woorden: door kritiek te 'verbieden' laat je ideeën de vrije loop. Alle energie gaat naar het bedenken van iets nieuws in plaats van naar het oordelen. Dit lijkt makkelijk maar in de praktijk is dat niet zo. Jarenlange denkgewoontes verander je niet van de één op de andere dag. Dus is het belangrijk om twee denkprocessen te scheiden. Eerst is het tijd voor de idee-generatiefase en daarna de idee-evaluatie fase. Fase één kan je alleen doen wanneer iedereen zich veilig voelt om alle ideeën te roepen die in hem of haar opkomen. Hoe gek, gedurfd, van het padje of out-of-the-box het ook is. Creëer een happy place!
Ik heb het boek nog niet uit en leer dus elke dag een beetje meer over verschillende soorten brainstormen. In het algemeen is een brainstorm opgebouwd uit een duidelijke vraag of doelstelling, een bepaalde structuur (bijvoorbeeld de ideeënfase of de evaluatiefase) en... regels. Ja, regels. Dat klinkt gek voor een creatief proces, maar niets is belangrijker. Regels helpen je juist patronen te doorbreken. De belangrijkste heb ik al eerder gedeeld: stel je oordeel uit in de ideeënfase. Hierdoor ontstaat chaos. En dat heb je nodig. Een brainstorm zonder een beetje chaos is geen brainstorm. Daarom zit het woord 'storm' in brainstorm! Wilde ideeën en gedachtenkronkels die niet iedereen begrijpt komen op tafel. En dat creëer je door het uitstellen van oordelen in een veilige omgeving.
Wat ik daarnaast tot nu toe heb meegenomen uit de eerste 65 pagina´s is de samenstelling van de groep mensen en mijn eigen rol daarbinnen. Als concepteigenaar en creatief wil ik meedenken. Ideeën genereren en die flow voelen. Maar dat zijn meerdere rollen. Ondanks dat ik eigenaar van het project ben kan ik niet ook de facilitator van de brainstorm zijn. Om bij het begin te beginnen, een brainstormgroep bestaat vaak uit: de probleemeigenaar (dat ben ik), de deelnemers (specialisten, generalisten en 'wilde ganzen'), de facilitator en de notulist. Mijn rol is vaak de probleemeigenaar en voor de probleemeigenaar zijn een aantal voorwaarden belangrijk. Ik ben betrokken, bevoegd, bereid en bekwaam. Dat houdt in het kort in dat ik met de vraag zit opgescheept, dat ik bevoegd ben de ideeën uit te werken, dat ik bereid ben nieuwe ideeën toe te laten en de groep bij elkaar breng én dat ik bekwaam moet zijn om de oplossingen erdoor te krijgen.
En daar zit dus mijn persoonlijke uitdaging. Ik ben niet zo van het voorbereiden maar dat moet echt! Wat wil ik nu uit de brainstorm halen? Ik vraag tijd van al deze mensen en ik wil graag een oplossing. Daarnaast moet ik een ander persoon aanwijzen om te notuleren en de tijd bij te houden, dat kan ik niet zelf doen. Je kan niet ieders ideeën bijhouden en ook nog zelf ideeën bedenken. Dat is geen goede combinatie. En weet je? Daar heb ik nooit over nagedacht! Ik zat altijd te schrijven wat anderen bedachten en vroeg van mezelf dan ook nog de ultieme oplossing, het mega creatieve idee. Fout dus... Fijn zo'n boek, kom je weer tot nieuwe inzichten!
Ik wil mijzelf bij D&B verder ontwikkelen in dit mooie creatieve vak. Ik zal een betere probleemeigenaar moeten worden en wil graag bij andere probleemeigenaren kunnen helpen als bijvoorbeeld de 'wilde gans' of de 'facilitator'. Verder ben ik heel benieuwd wat dit boek nog te vertellen heeft over brainstormen in je eentje. Want ook dat is een kunst en daar wil ik graag meer over leren. Als jullie het leuk vinden houd ik je graag op de hoogte! Wordt vervolgd...
